Trong bối cảnh toàn cầu hóa và thương mại quốc tế mở rộng, Nhật Bản – nền kinh tế lớn thứ ba thế giới – đang đối mặt với một thực tế mới: thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nhân lực am hiểu Luật Kinh tế và pháp lý doanh nghiệp quốc tế. Khi các tập đoàn Nhật tăng tốc đầu tư ra nước ngoài, ký kết hàng loạt dự án M&A và hợp tác xuyên biên giới, nhu cầu về chuyên viên tư vấn pháp lý, pháp chế doanh nghiệp và chuyên gia tuân thủ đang tăng mạnh.
Trong bối cảnh đó, ngành Luật Kinh tế đang trở thành “mỏ vàng nghề nghiệp” cho những ai muốn khẳng định bản thân trong môi trường toàn cầu, nơi tri thức pháp luật trở thành sức mạnh cạnh tranh của doanh nghiệp và của chính mỗi con người.
1. Nhật Bản – thị trường pháp lý đang chuyển mình mạnh mẽ
Trong nhiều năm liền, Nhật Bản được biết đến là nền kinh tế ổn định với hệ thống pháp luật chặt chẽ và văn hóa kinh doanh đề cao kỷ luật. Tuy nhiên, dưới sức ép của toàn cầu hóa, chuyển đổi số và hội nhập thương mại, quốc gia này đang chứng kiến sự thay đổi sâu sắc trong cấu trúc thị trường pháp lý, đặc biệt là nhu cầu về nhân lực Luật Kinh tế và Luật Doanh nghiệp.
Theo Astute Analytica (2024), quy mô thị trường dịch vụ pháp lý tại Nhật Bản đạt khoảng 5,364,9 triệu USD vào năm 2023 và dự kiến tăng lên 7,140,6 triệu USD vào năm 2032, với tốc độ tăng trưởng trung bình hằng năm (CAGR) 3,23%. Đây là mức tăng đáng kể đối với một thị trường vốn nổi tiếng thận trọng và ổn định như Nhật Bản.
Cùng với đó, Thomson Reuters (2025) ghi nhận hơn 90% doanh nghiệp Nhật có nhu cầu tư vấn pháp lý xuyên biên giới, tăng mạnh so với 74% một thập kỷ trước. Điều này phản ánh xu hướng các tập đoàn Nhật mở rộng đầu tư ra nước ngoài, tham gia sâu hơn vào các hiệp định thương mại khu vực như CPTPP và RCEP, kéo theo nhu cầu về các chuyên gia Luật Kinh tế am hiểu quốc tế ngày càng lớn.
2. Đặc điểm đặc biệt của thị trường pháp lý Nhật Bản
Một trong những nét độc đáo của thị trường Nhật Bản là sự thiếu hụt nhân lực pháp lý nội địa. So với Hoa Kỳ hay Anh, nơi trung bình cứ 300–400 người dân có một luật sư, tại Nhật con số này lên tới hơn 5.000 người mới có một luật sư hành nghề (theo dữ liệu của Bộ Tư pháp Nhật, 2024).
Nguyên nhân bắt nguồn từ văn hóa “phi tranh tụng” – người Nhật thường ưu tiên thương lượng, hòa giải nội bộ thay vì kiện tụng ra tòa. Chính vì thế, trong nhiều năm, nghề luật ở Nhật không phát triển nhanh về số lượng. Tuy nhiên, khi nền kinh tế hội nhập sâu và các doanh nghiệp phải tuân thủ những chuẩn mực pháp lý quốc tế khắt khe, sự khan hiếm nhân lực này đang dần trở thành “khoảng trống” lớn cho thế hệ cử nhân Luật Kinh tế và chuyên viên pháp lý quốc tế.
3. Nhu cầu thực tế: Luật Kinh tế trong doanh nghiệp Nhật
Trong bối cảnh các doanh nghiệp Nhật đẩy mạnh đầu tư tại Việt Nam, Indonesia, Thái Lan và Philippines, nhu cầu về nhân lực hiểu Luật Kinh tế quốc tế, đầu tư, hợp đồng, lao động và thuế ngày càng rõ rệt. Các vị trí được săn đón bao gồm:
- Cố vấn pháp lý nội bộ
- Chuyên viên pháp chế doanh nghiệp
- Chuyên viên tuân thủ
- Tư vấn đầu tư và hợp đồng quốc tế
Theo thống kê của Japan External Trade Organization (JETRO) năm 2024, có hơn 13.000 doanh nghiệp Nhật đang hoạt động tại Đông Nam Á, trong đó Việt Nam chiếm gần 2.000 doanh nghiệp. Hầu hết các tập đoàn này đều cần đội ngũ pháp lý nội bộ hiểu biết về pháp luật kinh tế song phương, đặc biệt là hợp đồng thương mại, lao động, và bảo hộ sở hữu trí tuệ.
Điều đó mở ra cơ hội lớn cho sinh viên Việt Nam học ngành Luật Kinh tế, nhất là những người có định hướng làm việc tại Nhật hoặc trong doanh nghiệp Nhật đầu tư ở Việt Nam.
4. Vì sao Nhật Bản trở thành “điểm đến tiềm năng” cho sinh viên Luật Kinh tế?
Nhật Bản là quốc gia có hệ thống pháp luật tinh vi, kết hợp giữa mô hình dân luật châu Âu và nét đặc trưng Á Đông. Đây là môi trường lý tưởng cho người học Luật Kinh tế muốn rèn luyện khả năng ứng dụng luật trong thực tiễn doanh nghiệp.
Hơn nữa, các trường đại học và viện nghiên cứu tại Nhật ngày càng chú trọng đào tạo Luật Kinh tế quốc tế, Pháp luật doanh nghiệp, Quản trị rủi ro và tuân thủ, cùng các khóa học chuyên biệt về Luật Sở hữu trí tuệ và thương mại điện tử.
Không chỉ vậy, theo JETRO, mức thu nhập trung bình của chuyên viên pháp lý tại Nhật Bản dao động từ 6–9 triệu Yên/năm (khoảng 950–1.400 triệu đồng Việt Nam), trong khi các chuyên gia tư vấn cấp cao hoặc trưởng bộ phận pháp chế có thể đạt trên 12 triệu Yên/năm.
>> Xem thêm: Mức lương ngành luật kinh tế có hấp dẫn không?
5. Xu hướng pháp lý mới tại Nhật Bản – “mảnh đất vàng” cho nhân lực Luật Kinh tế
Thị trường Nhật đang chứng kiến ba xu hướng pháp lý nổi bật:
- Thứ nhất, pháp lý công nghệ và dữ liệu cá nhân. Sau khi Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân (APPI) được sửa đổi vào năm 2023, doanh nghiệp bắt buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định bảo mật thông tin khách hàng. Điều này kéo theo nhu cầu cao về chuyên viên Luật Kinh tế am hiểu mảng công nghệ, fintech và thương mại điện tử.
- Thứ hai, pháp lý đầu tư và chống độc quyền. Khi các tập đoàn lớn sáp nhập, đầu tư vào công nghệ mới hoặc hợp tác xuyên biên giới, yêu cầu tuân thủ Luật Cạnh tranh và Luật Đầu tư ngày càng khắt khe. Đây là lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn sâu về Luật Kinh tế quốc tế.
- Thứ ba, tuân thủ môi trường và phát triển bền vững. Chính phủ Nhật yêu cầu các công ty niêm yết công khai báo cáo ESG, bao gồm yếu tố pháp lý, đạo đức và xã hội. Vì vậy, đội ngũ pháp chế doanh nghiệp cần hiểu luật không chỉ để “bảo vệ”, mà còn để “định hướng phát triển bền vững”.
6. Cơ hội cho sinh viên Việt Nam học Luật Kinh tế
Với mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa Việt Nam và Nhật Bản, các chương trình đào tạo Luật Kinh tế từ xa, song bằng hoặc liên kết quốc tế ngày càng mở rộng. Sinh viên có thể học trong nước, lấy bằng cử nhân Luật Kinh tế chuẩn quốc tế, sau đó học tiếp tại Nhật hoặc làm việc trong doanh nghiệp Nhật tại Việt Nam.
Đặc biệt, các chương trình đào tạo linh hoạt như NEU E-Learning – Đại học Kinh tế Quốc dân cho phép sinh viên vừa học vừa làm, tích lũy kiến thức về luật thương mại, hợp đồng, đầu tư và kỹ năng pháp chế doanh nghiệp – những năng lực mà các công ty Nhật rất coi trọng.
Khi kết hợp nền tảng học thuật trong nước và tư duy hội nhập, người học hoàn toàn có thể vươn tới các vị trí như chuyên viên pháp lý quốc tế, tư vấn đầu tư Nhật – Việt, hoặc chuyên gia quản trị tuân thủ trong tập đoàn xuyên quốc gia.
Chương trình học hoàn toàn online 100% và các kỳ thi được tổ chức trực tiếp tại Nhật Bản nhằm giúp người Việt đang sinh sống và làm việc tại Nhật dễ dàng tham gia kỳ tuyển sinh, không cần về nước. Kỳ thi được tổ chức chính thống, đảm bảo chất lượng và minh bạch như trong nước.
Để nhận được thông tin chi tiết về chương trình học, bạn hãy đăng ký ngay nút bên dưới để được hỗ trợ ngay trong ngày nhé!
Kết luận
Ngành Luật Kinh tế tại Nhật Bản đang bước vào thời kỳ phát triển mạnh mẽ. Sự thiếu hụt nhân lực, quá trình toàn cầu hóa và sự xuất hiện của công nghệ mới đang tạo ra nhu cầu chưa từng có cho các chuyên gia pháp lý hiểu kinh tế.
Với nền tảng học vững chắc và tư duy hội nhập, sinh viên Việt Nam có thể nắm bắt cơ hội này để trở thành chuyên viên pháp lý quốc tế, cố vấn doanh nghiệp hoặc chuyên gia Luật Kinh tế trong môi trường Nhật Bản – nơi mà sự cẩn trọng, chính xác và tuân thủ được coi là giá trị cốt lõi.
Trong tương lai, khi ranh giới giữa pháp luật và kinh tế ngày càng mờ đi, người hiểu luật chính là người hiểu cách vận hành thế giới kinh doanh. Nhật Bản – với nền kinh tế lớn thứ ba thế giới và môi trường pháp lý minh bạch – đang mở ra một cánh cửa mới cho thế hệ trẻ yêu thích Luật Kinh tế, sẵn sàng học hỏi, chinh phục và khẳng định vị thế của mình trên bản đồ nghề nghiệp toàn cầu.
